تعرفه :

 قیمت برق مصرفی علاوه بر میزان مصرف برق (بر حسب کیلو وات ساعت) به عامل مهم دیگری ارتباط دارد

این عامل قیمت واحد انرژی الکتریکی است که تعرفه نامیده می شود . کنتورهای دیجیتالی دارای دقتی به مراتب بیشتر از نتورهای معمولی بوده و قادر به محاسبه میزان برق مصرفی بر اساس زمان مصرف به صورت جداگانه است .این کنتورها با توجه به شرایط کشور و میانگین مصرف کل جامعه در زمان های مختلف ، بر اساس سه تعرفه تنظیم شده است و برق مصرفی را در سه زمان کم باری ، میان باری و اوج باری محاسبه می کند .

الف) کم باری : منظور از اصطلاح کم باری زمانی از مصرف برق در طول ساعت های شبانه روز است که مصرف برق در شبکه سراسری حداقل میزان بوده و به مشترکان توصیه می شود در این ساعت ها از وسایل پر مصرف به ضرورت استفاده کنند .بر اساس بررسی های انجام شده این زمان در فصل تابستان و ایام گرم سال بین ساعت 12 نیمه شب تا 8 صبح و در زمستان و ماه های سرد سال معمولاً بین ساعت 9 شب تا 5 صبح تعیین شده است .

 ب) میان باری : ساعت هایی است که مصرف برق در شبکه سراسری به وضعیت تعادل رسیده و تولید و مصرف سر به سر می شود .توصیه کارشناسان رعایت اعتدال در مصرف برق در این ساعت ها است .

در ایام گرم سال بین ساعت 8 صبح تا 20 شب و در ایام سرد بین ساعت 5 صبح تا 17 بعد از ظهر به عنوان زمان میان باری تعیین و اعلام شده است .

 ج) اوج باری : در طول شبانه روز معمولاً در ساعت هایی ، میزان مصرف انرژی برق در شبکه سراسری به حداکثر میزان خود می رسد که در اصطلاح به این زمان ها اوج باری گفته می شود .

بررسی ها نشان می دهد که در ایران و در طول فصول گرم از ساعت 20 تا 24 شب و در زمستان از ساعت 17 بعد از ظهر تا 21 شب مشترکان بیشترین میزان مصرف برق را تجربه می کند . این کنتورها (دیجیتالی) بر اساس برنامه ریزی انجام شده هزینه برق را بر اساس کیلو وات ساعت برق مصرف شده در زمان های مختلف کم ، میان و یا اوج باری محاسبه می کند .

با توجه به این که تعرفه بهای برق در هر یک از این زمان ها دارای تفاوتی چشمگیر است لذا برنامه ریزی برای استفاده بیشتر از انرژی برق در ساعت های کم باری تأمین کننده منافع مشترک خواهد بود .براساس قانون بهای برق مصرفی در ساعت های معمولی (میان باری) به صورت معمولی و منطبق بر مصوبات اعلام شده محاسبه می شود اما بهای برق مصرفی در ساعت های کم باری با (25/0) قیمت در ساعت های میان باری و در ساعت های اوج مصرف با 5/2 برابر قیمت در ساعت های میان باری محاسبه می گردد. به عنوان مثال اگر یک مشترک در 24 ساعت شبانه روز 20 کیلو وات ساعت برق مصرف کند و دارای کنتور دیجیتال باشد :

 مصرف برق فوق را فرضاً به سه بخش تقسیم می کند : (با فرض هر کیلو وات ساعت 200 ریال)

مصرف ساعت های میان باری (روز) = 10 کیلو وات ساعت

مصرف ساعت های اوج بار (اول شب) = 3 کیلو وات ساعت

مصرف ساعت های کم باری (آخرشب) = 7 کیلو وات ساعت

ضریب × نرخ × مصرف = بهای مصرفی با کنتور دیجیتالی

  اما در کنتورهای مکانیکی (معمولی) تعیین میزان مصرف برق از طریق نمراتور (چرخ دنده ای که بر روی آن ها شماره های 0 تا 9 نوشته می شود و مقدار عددی مصرف برق را نشان می دهد) و با کسر عدد فعلی از قبلی به دست می آید و مصرف بدست آمده را کلاً مطابق با یک نرخ (ساعت میانه باری روز) محاسبه و برق مشترک بدست می آید .

 عمده ترین برتری های کنتور دیجیتالی نسبت به نوع مکانیکی (معمولی) :

 در صد خطای بسیار پایین – عدم نیاز به بازرسی و تست سالیانه – عدم دستکاری در شمارنده توسط مشترک – قابلیت تعریف 2 یا 3 تعرفه جداگانه – قابلیت عبور جریان بالاتر در صورت در خواست مشترک برای افزایش جریان .

 نتیجه گیری :

 کسانی که از کنتورهای دیجیتالی استفاده می کنند به عنوان مثال اگر بهای هر کیلو وات ساعت برق مصرفی 40 ریال باشد مبنای محاسبه برق مصرف شده در ساعت های اوج مصرف 100 و در زمان های کم باری 10 ریال خواهد بود . پس باید برنامه خود را طوری تنظیم کنند که در ساعت های اوج بار که بهای برق مصرفی 5/2 برابر ساعت های معمولی حساب می شود از وسایل برقی پر مصرف استفاده نکنند البته می توانند در ساعت های میان باری در مواقع خیلی کم از وسایل برقی پر مصرف استفاده کنند . اما بدیهی است مشترکی که کنتور دیجیتالی داشته باشد و قصد داشته باشد که در استفاده از انرژی برق صرفه جویی کند و بهای برق مصرفی کمی پرداخت کند باید در ساعت های کم باری از وسایل پر مصرف برقی استفاده کنند .

اما اگر در ساعت های اوج بار از وسایل پر مصرف برقی استفاده کند بهای برق مصرفی افزایش پیذا خواهد کرد چون 5/2 برابر حساب می شود .